NOBEL ALFRED (1833–1896)

NOBEL ALFRED (1833–1896)

Dinamitin mucidi İsveçli kimyacı (stockholm 1833-San Remo 1896)
Nobel ödüllerinin kurucusu olarak da tanınan Alfred Nobel Stockholm'de doğdu.Leningrad'da okudu.ABD de mühendislik eğitimi gördü.İsveç'ten döndükten sonra babasının fabrikasında çalışmaya başladı ve Nitroglisrinden yeni bir patlayıcı madde yapmayı başardı.Patlayıcı özelliği çok yüksek olan bu maddenin çok büyük kazalara yol açması Nobel'i halk düşmanı olarak ilan etti.

Nobel çalışmalarına devam ederek 1867 yılında rahat kullanılabilen ve kazalara yol açmayan dinamiti buldu.Bu patlayıcı karışımına dinamit barutu adını verdi.Bu buluşu işlerin kısa sürede gelişmesine neden oldu.1865 te önce İsveç,Almanya ve Norveç'te bir yıl sonra da ABD de fabrikalar kurdu.On yıl içinde Avrupa ve ABD nin çeşitli kentlerinde birçok fabrikanın ve Rusya'da ki Bakü bölgesinde bulunan iki petrol yatağının sahibi olarak kısa süre içinde büyük bir servet kazandı.1873 te Paris 'e yerleşerek patlayıcı üzerindeki çalışmalarını burada da sürdürdü.1875 te nitrogliserinle nitroselüloz karışımından patlama gücü yüksek dış etkenlere karşı dayanıklı dinamit lokumunu yaptı.1887 d dumansız barutu buldu.1890 da laboratuarını SanRemo'ya taşıdı ve ölümüne kadar çalışmalarını burada sürdürdü.

Güçlü patlayıcıların yanı sıra birçok buluşunda sahibidir.

Edebiyata düşkün olan Nobel birçok roman ve piyeste yazmıştı.Barışçı amaçlarla düşünüp geliştirdiği dinamitin,binlerce insanın ölümüne sebep olmasından kendini sorumlu tuttu.Bu nedenle dinamitten kazandığı bütün paraların barışçı amaçlarla çalışan insanlığa yararlı kimselere verilmesini vasiyet etti.1900 de vasiyeti gereği ailesince Nobel Vakfı kurularak ilk Nobel ödülleri 1901 de fizik,kimya,fizyoloji-tıp edebiyat ve barış olmak üzere beş dalda verildi.1969 da bu dallara iktisatta eklendi.günümüzde bu ödüllerin dağıtımı Fizik,Kimya ve iktisat dallarında  İsveç Kraliyet Bilimler Akademisince Fizyoloji ve tıp dalındaki Karolin Kraliyet tıp ve cerrahlık Enstitüsü'nce barış ödülü ise Norveç Parlamentosu’na bağlı beş kişilik bir Nobel Komitesi’nce saptanmaktadır.

Alfred Nobel'in Vasiyetnamesi

"Ardımdan bıraktığım gayrimenkulümün ve servetimin tamamı,aşağıdaki şekilde dağıtılacaktır.

Kapital ,emniyetli bir şekilde Fon'da toplanmalıdır.bu fon'un geliri her yıl İnsanlığa en büyük hizmeti yapan kişilere dağıtılmalıdır.Bu gelir beş ana bölüme ayrılmalı ve aşağıdaki şekilde dağıtılmalıdır.

Bir kısım fizik sahasında en büyük keşfi yapan kişiye verilmelidir.
Bir kısım kimya sahasında en büyük keşfi yapan kişiye verilmelidir.
Bir kısmı fizyoloji ya da tıp alanında en büyük keşfi yapan kişiye verilmelidir.
Bir kısım edebiyat  sahasında en büyük eseri yazan kişiye verilmelidir.
Bir kısım Milletlerarası barış ve kardeşlik için en büyük çalışmayı yapan kişiye verilmelidir.

Fizik ve kimya konusundaki keşifler,İsveç ilim konseyince değerlendirilmelidir.

Tıp konusundaki çalışmalar Stockholm'de ki Caroline Enstitüsü tarafından değerlendirilmelidir.

Edebiyat ve barış konusundaki mükafatlar Norveç Parlamentosu tarafından seçilen beş kişilik bir heyet tarafından değerlendirilmelidir.

En büyük ve kesin arzum mükafatlar adaylara dağıtılırken kesinlikle milliyet tefrika yapılmamasıdır.En mühimi ,mükafatı alacak şahıs bir İskandinavyalı da olabilir,olmayabilir de "

Paris.Kasım 27 ,1895
Alfred Bernard Nobel