GAY-LUSSAC JOSEPH LOUİS

GAY-LUSSAC JOSEPH LOUİS

Fransız fizik ve kimyacısı.(st.Leonard-Le nobalt 1778-Paris 1850).Fransız devrimi sırasında savcı olan babası tutuklanınca ailesinin ekonomik durumu bozuldu.Yatılı bir okul ardından 1979 de Politeknik okuluna girdi.Bitirince köprüler ve yollar okulunda bir yıl ünlü kimyacı Berthollet'in asistanı oldu.1802 de okutman ardından Sorbonne'de fizik profesörü bir yıl sonra da Politeknik Okulu'nda kimya profesörü oldu. 1832 de buradan ayrılarak Doğa tarihi ulusal müzesine kimya profesörü oldu.

Fizik alanındaki çalışmalarına gazların sıcaklık etkisiyle genleşmelerini incelemekle başlayan Gay Lussac bir gazın sıcaklığı hacmi ve basıncı arasındaki ilişkiyi açıklayan yasayı buldu.(Gay Lussac Yasası) 1804 te Jean Babtiste biot (1774–1862)ile birlikte bir balonla atmosferin üst tabakalarına (7000 m) çıkarak yerin mıknatıslığını inceleyen Gay Lussac 1808 de gazlardaki katlı hacimler yasasını buldu.Bu arada buhar yoğunluklarının ölçülmesinde kullanılan değişik yöntemler geliştirdi.Kimya alanında da önemli alıştırmaları vardı.1808 de kimyasal yöntemlerle sodyum ve potasyumu daha sonra da iyot ve potasyumu elde etti.Thenard ile ortak çalışmaları sonucu klorun basit bir cisim olduğunu kanıtladı.Arsenik bileşikleri üzerinde yaptığı uzun araştırmalar sonucu kimyada yeni bir çığır açan bileşik kökler yasasını buldu.

Fizik ve kimya alanındaki çalışmaları yanında birçok kuruluş ve komisyonda da görev alan Lusac Paris ve Berlin akademilerinin üyesi olup 1839 da soyluluk unvanı aldı.

Gay Lussac'ın Hacim Oranları yasası

Gay Lussac ,birbiriyle gaz halinde reaksiyona giren yine gaz halinde bileşikler  veren reaksiyonları ve buradaki hacim değişikliklerini incelemiştir.bu çalışmalar sonunda görülmüştür ki aynı sıcaklık ve basınç şartlarında bir kimyasal reaksiyona giren ve reaksiyondan meydana gelen gazların hacimleri arasında basit bir oran vardır.Buna Gay Lussac hacim oranları kanunu adı verilir.Oksijenle hidrojenin birleşerek su buharı meydana getirmesi reaksiyonu incelenirse :

2h2+O2 2H2O

Aynı şartlar altında 2 litre hidrojenle 1 litre oksijenin reaksiyona girerek 2 litre su buharı meydana getirdikleri görülür.Burada reaksiyona giren hidrojenle oluşan su buharı arasında hacimce 2/2 oranı ; yine reaksiyona giren oksijenle oluşan su buharı arasında hacimce 1/2 basit oranlarının olduğu görülür.

Gay Lussac Kanunu :

Mol sayısı ve hacmi sabit kalmak şartıyla bir gazın basıncıyla mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır.Bu gerçek ilk defa Fransız bilgin Joseph L.Gay Lussac tarafından ileri sürülmüştür ve onun adıyla anılır.Kanunun matematik ifadesi

P=K.T

Burada P basınç,T mutlak sıcaklık,K da bir sabiti göstermektedir.Gay Lussac kanunu daha kullanışlı olarak ,

P1/P2=T1/T2 veya                    P2/T2=P2/T1 şeklinde ifade edilir.