MEHMED 1 MEHMED ll (Fatih Sultan Mehmed ) MEHMED lll

MEHMED 1
(Çelebi)  5.Osmanlı hükümdarı(?-1421)Yıldırım Bayezid'in oğludur.Doğum tarihi kesin olarak bilinmiyor.Babasının sağlığında Amasya 'da sancak beyi olarak bulundu.Ankara savaşı'nda ordunun yedek güçlerinin başında bulundu.Savaş yenilgi ile sona erince,önce Bolu'ya sonra da Amasya'ya çekilerek oraya yerleşti.Timur Anadolu'dan çekilince Mehmed Çelebi kardeşi İsa Çelebi'ye Anadolu'yu bölüşme önerisinde bulundu.İsa Çelebi'nin bunu kabul etmemesi üzerine onunla savaşa tutuştu;İsa çelebi'yi öldürttü.Kardeşi Musa Çelebi Rumeli'de hükümdarlığını ilan edince diğer kardeşi Emir Süleyman Edirne'ye giderek Musa Çelebi ile savaşa tutuştu.İlk önce yenilen Mustafa Çelebi,Eflak'a kaçtı ancak,daha sonra geri dönerek Edirne'yi geri alıp Süleyman Çelebi'yi öldürttü.

Bu karmaşaya son vermek isteyen Mehmed Çelebi Bizans hükümdarı ile anlaşarak Musa Çelebi'nin üzerine yürüdü.Musa Çelebi yenildi,yaralı olarak kaçmaya çalışırken yakalanıp öldürüldü.Mehmed Çelebi Edirne'ye dönerek hükümdarlığını ilan etti.Ancak bundan sonra da Osmanlı devleti'nde karışıklıklar sona ermedi.Musa Çelebi'nin taraftarları ile uğraşmaya devam eden Mehmed Çelebi İzmir'de Sancak Beyi Cüneyt Bey ,Karaman oğlu Mehmed Bey,Eflak Bey'i Mirçe,Kastamonu Beyi ve İsfendiyar beyleri teker teker yendi.Bu arada Venediklilerle yapılan deniz savaşında yeni kurulmakta olan Osmanlı donanması yenildi.
Mehmed Çelebi döneminin en önemli olaylarından biri de Şeyh Bedreddin İsyanı'dır.Musa Çelebi'nin adamlarından olan Bedreddin'in kuvvetleri düzenli bir ordu karşısında yenilince Bedreddin yakalanarak İdam edildi.Aynı yıllarda Mehmed Çelebi'nin kardeşlerinden Mustafa Çelebi'nin başlattığı başka bir isyanı ortaya çıktı."Düzmece Mustafa İsyanı" diye bilinen bu isyanı zorla bastıran Mehmed Çelebi 1421 yılında öldü.
Mehmed Çelebi dağınık durumda olan Osmanlı Devleti'ni toparlayarak yeniden güçlü bir devlet durumuna getirdi.Bu nedenle de ona Osmanlı devletinin 2.kurucusu da denilebilir.

 MEHMED ll (Fatih Sultan Mehmed )

Osmanlı devletinin yedinci hükümdarı(1432–1481) "Fatih Sultan Mehmed" adı ile anılır.Babası Murad ll 'nin kendi isteğiyle tahttan çekilmesi üzerine 12 yaşında tahta çıktı.(1444).Bu durumdan yararlanmak isteyen Avrupa devletleri bir haçlı ordusu kurarak Osmanlılar üzere  sefer hazırlıklarına girişti.Haçlılar,Varna'ya doğru ilerlemeye başladılar.Tekrar taht'a çıkan Murad ll ordunun başına geçerek Varna'da Haçlıları yendi.(1444)Murad ll oğlu  Mehmed ll ile birlikte hükümdarlık yapmaya başladı.Ancak bu durum tepkilere yol açınca,1446 yılında oğlunu Manisa'ya göndererek yeniden tahta çıktı.1451 yılında,Murad ll yeniden padişah oldu.Bu durumdan yararlanabileceklerini uman Avrupa devletleri ve Karaman oğulları’nın isteklerini,anlaşmalar yolu ile karşılamaya çalışan Mehmed ll birtakım ekonomik ve askeri düzenlemelere gitti.İstanbul boğazı'nda Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli Hisarı'nı yaptırarak Bizans'a karşı savaş açma hazırlıklarına girişti.Yaptırdığı kale ile Bizans'ın Karadeniz'den yardım alması engellendi.Büyük toplar döktürdü.Karadeniz kıyılarında kaleler aldı.Gelibolu'daki donanmayı Marmara'ya getirtti.İstanbul'un kuşatılması için yapılan tüm bu hazırlıklar dan sonra 23 Mart 1453 günü ordusuyla Başkent Edirne'den    hareket ederek 5 Nisan'da Topkapı önlerine geldi.80.000 kişilik ordusunu İstanbul surlarının çevresine yerleştirdi.Bizanslılar Haliç'in ağzını demir zincirlerle kapayarak Osmanlı donanmasının buraya girmesini engellemişlerdi.Bunun üzerine fatih ordusunu demir kızaklarla karadan geçirerek Haliç'e indirdi.29 Mayıs 1453 günü büyük bir saldırıya geçilerek 59 gün içinde İstanbul alındı.Böylece Batı roma İmparatorluğu (Bizans) tarihe karışmış oldu.Bu olay Orta Çağ'ın kapanıp Yeni Çağ'a giriş olarak kabul edildi.
İstanbul'un fethinden sonra ll.Mehmed ,Fatih Sultan Mehmed olarak anıldı.
Fatih öncelikle Anadolu'da birliği sağlamaya çalıştı.1460 yılında Amasra ve Sinop'u  fethetti.Trabzon Rum İmparatorluğu'nu ve Karaman beyliği'ni ortadan kaldırdı.Akkoyunlu devleti İmparatoru Uzun Hasan'ı Otlukbeli savaşında yenerek doğu sınırlarını güvence altına aldı.1473. Batıya yönelerek Sırbistan,Mora,Bosna İşkodra,Kırım hanlığı,Midilli ve Eğriboz adalarını Osmanlı topraklarına kattı.
Fatih İmparatorluğun yasal ve ekonomik açıdan kurumsallaşması amacıyla çalışmalar yaptı.Çıkardığı iki kanunname ile yazılı hukuk ve ekonomi düzeninin devlet kavramının ve yönetiminin temellerini oluşturdu.Bu temeller yüzlerce yıl Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet düzeninin ceza sisteminin,çalışma koşullarının ve vergi sisteminin,toprak ve tımar düzeninin aksamadan işlemesini sağlamıştır.
Babasının Mora yarımadası'na yaptığı seferde kendisini orduya davet etmesi üzerine ilk harb tecrübesini kazanan ll.Mehmet bu çağrıdan çok memnun olmuş ,zırhı ,miğferi ve kılıcı ile tam bir cengaver olarak savaş alanında göz doldurmuştu.Asıl büyük harp derslerini ise yine babasının yanında Macarlarla yapılan ikinci Kosova Meydan Muharebesi’nde aldı.
1449 yılı baharında Sultan Murad oğlu şehzade Mehmet'i parlak bir törenle evlendirdi.Elbistan hükümdarı Dulkadiroğlu Süleyman Bey'in kızı Mükerrem Hatun genç padişah'ın ilk karısı oldu.
Sultan Murat 1451 de bir felç sonucu öldü.ll.Mehmet 'in Manisa'dan gelmesine kadar geçen 13 gün Padişah'ın ölümü halktan gizlendi.daha sonra Bursa'da yaptırdığı caminin bahçesindeki türbeye defnedildi.
Orta boylu,iri kemikli,koç boyunlu,teni beyaz,saçları ve kaşları kara,bakışları temiz ve mert,alnı geniş,burnu sonsuz bir azim,irade ve kudret timsali gibi ihtişamlı 19 yaşında bir genç olarak Osmanlı tahtına çıkarken ll.Mehmet işte bu görünüşteydi.
Büyük bir devlet adamı olan Fatih aynı zamanda güzel sanatlar felsefe ve tarihle ilgilenmiş;kültür ve ticaretin gelişmesi için çaba göstermiş medrese ve camiler yaptırıp bilgin ve sanatçıları korumuştur.Ünü Osmanlı Devletine kadar gelen ,başka ülkelerdeki bazı bilgin ve sanatçılarla haberleşerek birçoğunu İstanbul'a getirtmiştir.Yaptırdığı ünlü caminin yanında sekiz bölümden oluşan Sahn-ı seman medresesi ile Ayasofya Medreselerini yaptırarak öğrenime büyük önem  verdi.Zaman zaman bu medreseleri gezer ve okutulan dersleri izlerdi.Zamanında Fen bilimleri dersleri de büyük gelişme göstermiştir.
Bu özelliklerin yanısıra ülkenin bayındırlığı içinde büyük çaba gösterdi.Özellikle fethettiği İstanbul'un Türkleşmesi ve İslami bir görünüm kazanması için yoğun çaba harcadı.Anadolu'dan aileler getirerek İstanbul'da yeni mahalleler oluşturmuştur.Ayrıca dinsel ve sivil nitelikli birçok bina ve eser yaptırarak şehri süslemiştir. Onun döneminde 184 cami ve mescit,2 kışla,2 kale,3 bedesten ve çarşıyla 5000 kadar dükkan ülkenin bayındırlık alanındaki faaliyetleri açısından önemlidir.

ÂLİM FATİH
Fatih bizzat kendisi çeşitli ilimlerle uğraşmıştır.İstanbul'un fethinde gemileri karada yürütme fikri ve uygulaması Fatih'indir.Fatih,bu fikri ve uygulaması ile "mekanik ilmindeki üstatların " hayretlerini üzerine çekmiştir.Tarihçi  Dukas;"böyle bir harikayı kim gördü ve kim işitti.ll.Mehmet karayı eniz yaptı ve gemileri dalgalar yerine dağların tepelerinden geçirdi." diyor ve Fatih'in bu fikrine bütün gibi hayran kalıyordu.
Yine İstanbul'un fethi hazırlığının bir başka yönünde Fatih'i mimar ve büyük bir ilim adamı olarak görmekteyiz.Şöyle ki;Sultan Mehmed Karadeniz boğazını kapayacak olan Rumeli hisarının planını kendisi çizmiştir.Hisarın projelerini Hz.Muhammet (s.a.v.) in adını yazacak ve her mim harfini burç ile belirtecek şekilde bizzat hazırlamıştı.Ortaçağa son veren ve Topkapı surlarında gürleyen toplarda Fatih'in eseridir. "barutun tazyik ve tahrip kuvveti tuncun mukavemet kudreti,topların çapı ,güllelerin sıkleti ,atış menzilleri bu genç hükümdar tarafından topların resimleri de kendi eliyle çizilmişti.Dökümcü Muslihiddin  ağa ve Macar Urban sadece kendilerine verilen işi yapan birer işçi idiler.Çünkü Fatih ,aynı zamanda yüksek matematikçi idi de.Tarihte ilk havan toplarının planlarını yapma şerefi ona aittir.Fransız âlimi Gustave Schlumbeger'e göre "Sultan Mehmed tarihte hakiki bir topçu parkına sahip olmuş ilk hükümdardır.
Âlim Fatih âlimleri iyi takdim etmeyi bilir,felsefe ve matematik konuları üzerinde yapılan tartışmaları saatlerce,hatta günlerce dinlemekten usanmazdı.Onun devri ilim ve fikir hayatının en yüksek devri idi.A.Adıvar'ın Şakaik'e atfen bildirdiğine göre "zamanın iki büyük bilgini Hocazade Muslihiddin Mustafa ile Molla Mehmet Zeyrek arasındaki Tevhit üzerine bir tartışma kendi huzurunda tam altı gün devam etmiştir."
Fatih zamanında ilmin hazinesi kitap ve kütüphaneye de gereken önem ve ilgiyi göstermiştir. Kurmuş olduğu vakfiyenin kütüphanesinde kitaba karşı saygı ve koruma hususunda önemli uygulamalar yaptırmıştır..A.Adıvar'ın,belirttiğine göre Fatih'in kütüphanesinde İslam dilleri dışındaki eserlerin sayısı büyük bir yekun tutmaktadır.Bunlardan yazmaların sayısı 587 yi bulmaktadır.Kütüphanede tarih,matematik,tıp,coğrafya ve diğer ilim dalları ile çok değerli eserler bulunmaktadır.A.D.Mordtman,"nihayet bu saray kütüphanesi dünya tarihinde bir dönüm noktası olduktan sonra ,doğu ve batının kapısında durarak ,bu iki âlemin kültürünü kendinde toplayan layık bir insanın mirası gibi saymak gerekir,diyerek Fatih'in kütüphanesinin ehemmiyetini belirtmektedir.(17)

MEHMED lll
1566–1603 13.Osmanlı Padişahı.Üçüncü Mehmed, Manisa'da doğdu. İyi bir eğitim görmüş, Orta boylu, kumral saçlı ve güzel yüzlü dinine çok bağlıydı ve tasavvufa da çok ilgi duyan padişah Peygamberin ismi anılınca ona saygısından ayağa kalkardı.
İsmini  Fatih'e benzemesi için dedesi Kanuni, "Mehmed" koymuştur. Üçüncü Mehmed devri, Osmanlı İmparatorluğu’nun duraklama devrine rastlar. Nitekim Avrupa topraklarında, Devleti Aliyye, birçok kalelerini Avrupalılara teslim eder. Sadrazam Koca Sinan Paşa’nın başarısızlığını gören Üçüncü Mehmed, bizzat sefere Çıkmış, Haçova Meydan Savaşını Avrupalılara karşı kazanmış ve Eğri Kalesini fethetmiştir. Tarihte Eğri Fatihi diye anılır.

Bu devirde Türkiye Iran yeniden savaşa başlamıştır. Vezirlerin ve ulema sınıfından bazı kimselerin, adam kayırmaları, ehliyetsiz oldukları halde birçok kimseleri ehliyetli ve üstün kabiliyetli olarak padişaha tavsiyede bulunmaları, padişahı ve Devleti Aliyyeyi güç durumlarda bırakmıştır.

İyi bir eğitim gören Mehmed lll tahta çıktığı zaman Eflak ve Boğdan ayaklanmaları ve Avusturya savaşı  devletin en önemli sorunuydu.Bu sorunları çözmek için sürekli savaşmak zorunda kalan padişah artan masraflar karşısında yeni vergiler koymak zorunda kaldı.bu durum ise ülkede Celali isyanlarının çıkmasına yol açtı.İçte ve dışta birçok zorunla uğraşmak zorunda kalan Padişah sessiz ve çekingen karakteri nedeni ile pek başarılı olamadı.Eflak yapılan sefer yenilgi ile sonuçlandı.Estergon ve  Vişegrad kaleleri kaybedildi.Bunun üzerinde padişah ordunun başında sefere çıkarak Haçova meydan savaşında düşmanı yenilgiye uğrattı , ancak Avusturya ile sürüp giden anlaşmazlıklar çözümlenmemişti.1600 yılında Kanije kalesi saldırıya uğradı ve başarılı bir şekilde savunuldu.1600 yılında Belgrat geri alındı.Bu sırada İstanbul'da ayaklanan sipahilerin isteklerine uyularak bazı devlet adamları idam edildi.Anadolu'da ki celali isyanları bastırıldı.1603 yılında doğuda İranlılarla yeniden savaşlar başladı.Şah Abbas,Tebriz ve Nahcivan'ı aldı.Revan'ı kuşattı.Bu sırada Mehmet lll ölünce bu sorunlar oğlu Ahmed lll e devredilmiş oldu.

Üçüncü Mehmed, zamanında çıkan iç isyanlarla (Celâli isyanları ile) uğraşmış, dışarıda ise topraklar kaybedilmiştir. Meşhur Kanije Kalesi müdafaası, Tiryaki Hasan Pasa tarafından bu devirde yapılmıştır. Üçüncü Mehmed genç yasında iken 1603 senesinde vefat etmiştir. (Allah rahmet eylesin.)
Üçüncü Mehmet de şâirdi ve Adli mahlasıyla şiirler yazmıştır. Şiirlerinden birisi de şöyledir.

Yokdurur zulme rizamız, adle biz mâilleriz.
Gözleriz Hakk'ın rızasın emrine kaailleriz.
Arifiz, âyine-i âlem - nümadir gönlümüz.
Rüzgârin cünbüsünden sanmayin gaafilleriz.
Pûse-i aşk içre Adli kaal ezelden kalbimiz,
Gill-ü gisdan hãliyiz, ãlemde safi dilleriz.
Silsile-i Saadâd'tan Mevlânâ Muhammed Hâcegi Emkengi (H. 1008) ve Muhammed Bâkî Billah Hazretleri (H. 1013), Sair Bãki (H. 1008), Haşimi Osman Efendi (H. 1004), Tezkire sahibi Hasan Celebi Efendi (H. 1013) Üçüncü Mehmed devrinde vefat eden büyüklerdir.

Erkek çocukları : Birinci Ahmed, Birinci Mustafa, Selim, Mahmud.
Kızlarının isimleri bilinmiyor.