ENVER PAŞA

ENVER  PAŞA

     

İstanbul 1881- Tacikistan/Bel civan 1922 Suare Emini Ahmet Bey'in oğlu.Kurmay yüzbaşı rütbesiyle Erkan-ı Harbiye Mektebini (1903) bitirdi.3.Orduya atandı. Selanik,Üsküp, Manastır ve dağlık bölgelerdeki komitacılara karşı yaptığı başarılı  operasyonlar ününü artırdı.1905 te yüzbaşı oldu.Önce Vatan ve Hürriyet ardından İttihat ve Terakki cemiyeti'ne katıldı.Bu arada tanıştığı Talat Paşa ile yakın ilişkiler kurdu.ll.Meşrutiyet'in ardından İstanbul'a gelişlerinde Hürriyet kahramanı olarak karşılandılar.1909 da Berlin Ataşeliğine atandı.Bu arda ll.Wilhelm ile tanıştı.Alman ulusçuluğuna hayran kaldı ve bu düşünce onda bir hayranlık uyandırdı.1911 de İtalyanlar Trablus garp’a saldırınca Arnavutluk üzerinden Bingazi'ye geçti.Trablusgarp'taki savunma savaşları Enver Bey ve Mustafa Kemal gibi genç Osmanlı subaylarının katıldıkları  ilk savaş oldu.Buradaki başarılarından ötürü yarbaylığa yükseldi.

        Balkan savaşlarında Düşman kuvvetlerinin Çatalca'da durdurulmasında etkin rol oynadı.Osmanlı devletinin Londra Konferansı kararları karşısında suskun kalması genç subaylar arasında tepki ve hoşnutsuzlukla karşılandı. Durumdan yararlanan Enver Bey Babıali baskını nı gerçekletirdi.Yapılanlar İttihat ve terakkinin iktidara gelmesinden başka bir şey değildi.Osmanlı kuvvetleri Çatalca'dan hareketle Edirne'yi kurtardı.23 Temmuz 1913 ordunun ön saflarında Enver Bey de vardı.İttihat Terakki Enver Bey-i 18 Aralıkta albaylığa 5 Ocak 1914 te mirlivalığa yükseltti.Ardından Harbiye Nazırı oldu.Bu arada  Sultan Mehmet Reşat’ın yeğeni ile nişanlandı ve Damad-ı  Hazret-i Şehriyari oldu.Enver Paşa Harbiye nazırı olur olmaz büyük çoğunluğu alaylı olan 1100 kadar subayın işine son verdi ve bir kısmınınında  rütbesini indirdi.Orduyu siyasetten uzak tutmaya çalıştı.Kendine yakın inandığı subayları görev getirdi okuma yazma seferberliği çalışmaları için Enveriye adlı basit bir alfabeyi uygulamaya koydu.Alman subaylar Osmanlı ordusunda danışman olarak görev yapmaya başladı Osmanlı İmparatorluğunu Almanya saflarına çekmek için Alman büyük elçisi Von Wangenheim gösterdiği çabalar meyvesini verdi ve 1914 te gizli Türk Alman ittifak antlaşması imzalandı.Olay Fransa ve İngiltere ile Osmanlıların arasını açarken 1914 te cihad-ı Ekber  ilan eden Osmanlı devleti l.dünya harbine katıldı.

        Almanların gözünde okadar önemli tutulmuştu ki cephane sandıkları üzerine Enverland (Enver'in Ülkesi) yazıyordu.Enver Paşa'nın Turan ülküsü imparatorluğu savaşa sürüklemiş silahaltına alınan 2.900.000 askerle Çanakkale,Galiçya,Kafkasya,İran,Hicaz,Yemen ve Süveyş gibi birbirinden binlerce kilometre uzakta cephelerde süren çarpışmalar sonucu 1.000.000 dan fazla kayıp (400.000 şehit)1915 te Başkumandan Vekili sanını aldı.Aynı yıl unvanı Ferikliğe yükseldi.1917 de Orgeneral oldu.En büyük yenilgisine Kars-Sarıkamış harekatında uğramıştı.Hiç bir hesap yapmadan girişilen bu savaşta 60.000 Osmanlı askeri düşmana tek mermi atmadan donarak şehit düştü.(1915)1918 Mondros Ateşkes antlaşması sonucunda arkadaşları ile birlikte Alman Denizaltısına binip gizlice odesa yoluyla Berlin'e geçti.Yurttan ayrıldıktan sonra divan-ı Harpte savaş suçlusu olarak yargılandı.rütbeleri alındığı gibi bir yıl kalebentliğine  hüküm giydi ve medeni hakları elinden alındı.Enver Paşa Berlin de İttihat ve Terakki'nin yeniden örgütlenmesi,Kafkasya'da yeni bir cephe açılması ve Ankara ile birleşme önerisi Ankara tarafından dikkate alınmadı.E.Paşa Berlin den Bakü'ye geçerek Şark milletler kurultayına katıldı.burada kendilerine Türk komünistleri diyen bir grup kendisine karşı çıkınca Batum'a geçip Türkiye Şuraları Partisini kurdu.birleşme yolunda Ankara'ya yaptığı ikinci çağrı da geri çevrildi. 1921 de Talat paşa'nın öldürülmesi üzerine Berlin'e geçip İslam İhtilal Cemiyetleri İttihadı kongresi’ni topladı.Batum Bakü yoluyla Türkistan'a geçti.Burada coşkuyla karşılandı.Burada bağımsız bir Türkistan kurma faaliyetine geçti.Sovyet birliklerini püskürterek Duşanbe'yi aldı.Buhara ve yöresinde duruma egemen oldu.Moskova'ya nota vererek devletinin tanınmasını istedi.Moskova öneriyi reddederek Kızıl orduyu gönderip yer yer Enver Paşa kuvvetlerini yendi. Buhara,Horasan,Türkistan geri alındı.Bel civan yakınlarında 4 ağustos 1922 e yapılan bir çarpışmada makineli tüfek ateşi ile öldürüldü.Çöğen tepesi eteğinde bir çınar ağacının altına gömüldü.Kendisine özel bir mezar yapıldı.

        1913–1918 arası beş yıl boyunca Osmanlı devletine hükmetti.devleti l.Dünya Savaşı'na sokarak parçalanmasına neden oldu,suçlamalarına karşın kendisini ateşli  bir yurtsever ve gözüpek bir asker olarak görenler de vardır.