DADALOĞLU
Halk Şairi(?-1785-?1865)Kent yaşamı dışında yazılı kayıtlardan yoksun kalan pek çok halk şairi gibi nerde doğduğu ve nerede öldüğü kesin olarak bilinmemektedir.Divan edebiyatının etkisinin tümüyle görüldüğü devirde bile mükemmel bir Türkçe ile kahramanlık şiirleri yazmış ve ünü bütün Anadolu'ya yayılmış büyük Türk şairi ve halk ozanı Toros Türkmenlerinin Avşar boyundan olduğu kendi şiirlerinin tanıklığıyla kesindir.Aslında tek dayanağımızda ağızdan derlenen dağınık cenk sayfalarından taranan bu şiirlerin birbirini tutan ipuçlarıdır.Kendisinin ve yakın çevresinin özel serüvenini yansıtan pek çok işaretin toplamı tarihsel olayların gerçekliğiyle tutarlılık içindedir.Göçebe Türkmen aşiretlerinin köylerine yerleştirilmeleri yolunda hükümetçe girişilen eylemlerin önce inatçı bir direnişle karşılaştıktan sonra yenilgiyle sonuçlanması Dadaloğlu'nun şiirlerinde öncelikle işlenen baş sorundur.Aşk ve doğa güzelliklerini konu edinen lirik örneklere yatkınlığı belli olmakla birlikte ,aşiretiyle kendi yazgısını belirleyen bu çatışma yılları şirinin orta direğini oluşturur.Dadaloğlu'nun cenkler, çarpışmalar ve isyanlar içinde geçen yaşantısı bu tarihi ve sosyal olaylardan esinlenmiştir.Babasının da aynı adı kullanan âşık Musa olduğu üzerine bazı yazılı kayıtlara rastlanmıştır.
Şiirlerinden çıkarılan sonuçlar :Kozan,Erzin,Payas dolaylarında doğduğu,daha çok Gâvur dağlarındaki göçebe aşiretler arasında yaşadığı,Çukurova ile Orta Anadolu'yu dolaştığı,çeşitli çekişmeler içinde birbirleri ile dalaşan yerel beylerin çevresinde barınıp geçindiği ,hükümete baş kaldırmaktan çekinmeyen derebeylerinin sindirilmesinden sonra bezgin ve karamsar bir yaşlılık sürdürdüğüdür.aşiretinin Sivas dolaylarına yerleştirilmesi ,iklim ve yaşam değişikliği ,yaşlılığın doğal yorgunluğu ...son şiirlerinde bir yas havasına bürünür.Eski derebeylerin sözlerinin geçmez oluşu ,Dadaloğlu'nun anlayamadığı yeni bir toplumsal gerçektir.Bir yanıyla Köroğlu'nu bir yanıyla da Karacaoğlan'ı andıran içli etkili şiirleri Güney Anadolu'da yüzyıldır ezberlenerek dilden dile geçmiş çeşitli ağızlardan derlenerek yazıya aktarılmıştır.19 yy en özgün ve güçlü halk sanatçılarının başında yaşamının özelliği yazgısındaki olayların etkinliğiyle çok değişik şiirler söylemiş olan Dadaloğlu gelir "Şehir aşıklar'nın" etkisine hiç girmemiş olan saf ve özlü bir halk sanatçısıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder