COMTE AUGUSTE

COMTE AUGUSTE

Fransız felsefecisi (Montpellier 1798-Paris 1857) bir süre matematik öğretmenliği yaptı.1817–1824 arası Saint -Simon ile birlikte çalıştı.Daha sonra öğretmenliğe başladığı Paris Polytechnique 'ten görüşleri nedeniyle uzaklaştırıldı.1826 da geçirdiği ruhsal bunalım onu bir ara çalışmalarından  geri bıraktıysa da 1828 de sağlığına yeniden kavuştu.1845 te tanışarak büyük sevgiyle bağlandığı Clotilde de Vaux'un ölümü görüşlerine gizemciliğin etkisini soktu.Pozitivist (olgucu) Okul'un kurucusu sayılan Comte ;condorcet,Destutt,Saint -Simon'dan ve ansiklopedicilerden etkilendi.Ona göre bilgi açısından önemli olan tek şey deney ve bilginin ortaya çıkardığı olgulardır.İnsanlığın gelişimini bireyin,toplumun ve düşüncenin geçtiği üç aşamayla açıklar.

Teoloji(Tanrıbilim)aşaması.İnsanlar varlıklarını ve başkalarıyla bağlarını fetişizm,çoktanrılık ve tektanrılık gibi inançlarda ararlar.

Metafizik aşama:İnsanlar doğa,yaşam ve ahlakın yönetici ilkelerini bilimsel kavrayışa ulaşmadan metafizik kavramlar oluşturarak açıklamaya çalışırlar.

Pozitif aşama Olaylar gözlem ve deneyle açıklanmaya çalışılır.İnsan düşüncesini gözlemle bağdaştırıp sağlanan sonuçları bilim aracılığıyla bağlar.Her bilim dalı kendinden öncekilere bağlıdır ve bir aşama izleyerek gelişir.Bilimin son ulaştığı aşamaysa  sosyolojidir.Kurucusu sayıldığı sosyoloji (toplumbilim) ortaya koyduğu üç aşamayı aynı zamanda insanlık tarihi olarak ele alır.İlk aşama savaşları,ikincisi yerleşik düzeni,sonuncusu da sanayi düzenini yansıtır.Bilinemezciliğin de savunucusu olan Comte nesnel yasaların varlığına karşı çıkarak insanın maddenin özüne ilişkin herhangi bir kesinliğin bilinemeyeceğini öne sürdü.Fransız devriminin yarattığı kargaşadan ötürü düşünce özgürlüğüne karşı çıkarak tanrı ,özgürlük gibi kavramların yerine bilimin öncülüğündeki bir toplumsal örgütlenmenin oluşturacağı manevi bir gücün gerekliliğini savundu.Sosyoloji ve pozitivizmin kurucusu olan Comte 'un başlıca eserleri:Pozitif felsefe dersleri 6 cilt,Pozitif siyaset dizgisi 4 cilt,olguculuğun ilmihali(1852), Tutuculara çağrı(1855)

Comte önceleri hiçbir dini kabul etmezken ve dinleri insanlığın çocukluk devirlerine ait inanışlar olarak kabul ederken ;Clotil de Vaux adlı kadına tutulduktan ve bu kadını kaybettikten sonra ,cinnet getirmiş ,kendisini Sein nehrine atmış ,kurtarıldıktan sonra ruhsal tedavi görmüş , iyileşip çıktıktan sonra da bir dinin gerekliliğine kanaat getirmiş,fakat dinlere dönemediği için "İnsanlık dini-Pozitif din" adıyla yeni bir din kurmuş ve bu dinin ilmihalini de yazmıştır.Bu kitap "Pozitivizmin İlmihali" adıyla dilimize çevrilmiş ve M.E.B.tarafından basılmıştır.Comte bu kitapta insanlığı temsilen 30 yaşında (Clotil'in ölüm yaşı) bir kadına tapmanın esaslarını açıklar.