AZİZ MAHMUT HÜDAİ

 AZİZ MAHMUT HÜDAİ

        Celvetiye tarikatının kurucusu.Din bilgini şair.(Koçhisar 1542-Üsküdar 1628) Babası fazlullah ;Mahmut bin Mahmut tarafından yetiştirildi.Derslerini izlediği Molla Nazırzade'nin ardından Edirne ye giderek hocasına muid (yardımcı ) oldu.1570.Bir süre hocasıyla birlikte Şam ve Mısır'da yaşadı.Halvetiye tarikatından şeyhle tanıştı.1573 te döndüğünde Bursa'da müderris oldu.1576 da gördüğü bir rüyanın etkisinde kalarak Şeyh Üftade'nin tarikatına girdi.


Üsküdar da küçük Çamlıca'da ki çilehane'ye çekildi.1594–1595 de tekke ve mescidi yapılıncaya kadar   da Rum Mehmet Paşa camisi yanındaki bir evde kaldı.(1584–1594) İçinde semahane,kütüphane,çeşme,türbe,imaret ve hücrelerinde bulunduğu tekke,şairlerin, müzikçilerin din bilginlerinin toplandıkları yer durumuna geldi.



Hüdayı 1593–1594 te Fatih Camisi'ne vaiz oldu.Mescidi genişletilip camiye dönüştürülünce vaazlarını burada vermeye başladı.S.Ahmet camisi ibadete açılınca Padişah 1.Ahmet'in isteğiyle bu camide ayda bir vaaz verdi.Padişah ve Valide Handan Sultan da kurduğu celvetiye tarikatına girdiler.Daha sağlığında hakkında birçok menkıbe yaygınlaşmıştı.

        Ölümünden sonra Üsküdar da camisinin yanında ki türbeye gömülünce külliyesi bir ziyaret yeri oldu.Tekke ve tasavvuf şairlerinin önde gelenlerinden sayılır.Şiirlerinden bir bölümünü hece bir bölümünü aruz ölçüsünde yazmıştır.Bir divan’ı vardır.Bunun dışında Türkçe ya da Arapça olarak yazdığı eserlerinden başlıcaları Nfaisü-l Mecalis,tarikatname,Tezakir -i hüdayi,Fenafillâh ve Bekabillah konusundaki Türkçe manzum ve Necat-ül Garik fi-l-Cem   vet-Tefrik