HALLAC'I MANSUR (HÜSEYİN BİN MANSUR BEYZEVİ)
HALLAC'I MANSUR (HÜSEYİN BİN MANSUR BEYZEVİ)
Mutasavvıf,şair (Fars/tur 857-Bağdat 922)Arap mı İranlı'mı olduğu ,ailesinin İslam’dan önceki Zerdüştlüğü ,yaşam özellikleri,öğrenimi ve eğitimi gençlik yıllarındaki yalnızlık döneminin nedenleri konusunda kesin hiçbir şey bilinmediği gibi,onun için söylenip yazılanların hepsi bir iki küçük yazılı kaynağın yinelenmesinden oluşur.Birleşilen bir iki nokta Tustari'nin (818–896) açık etkisiyle tasavvuf felsefesine yöneldiği ,bu alandaki yorum aşırılıkları yüzünden ölümle cezalandırıldığıdır.İnsanın ruh cevheri açısından Tanrı ile özdeşleşebilen değerini "Ene'l Hak "(Ben Tanrıyım) savıyla eş değerde sayılan şeriat görüşü,kaç çeşit cezayı az gören öç alıcı bir öldürmeyle bu felsefe ışığını söndürmüştür.(Maliki kadısı Ebu Ömer Hammadi'nin fetvası,Halife Mutedir'in buyruğu) Mezhep çatışmaları ve ilk tarikatların ayrılışıyla dolu geçiş döneminde Hallacın yazgısı özce önem taşır ve adı bütün tekke insanlarınca kutsanıp ululanır. Alıcıları,nefsi öldürme aşamalarının örneği sayılarak,yaşam çizgisi İnsan-ı kamile ulaşan yol ve yön bilinerek varlığın birliğini (Vahdet-i Vücut) doğru sayan görüşler Hallac'ın sözlerini bu anlamda yorumlayarak onu bir kurban sayarlar.İzleyicileri bu görüşten yola çıkarak Halaciye adıyla bir tarikat kurdular.Hepsi yüzyıllarca sonra derlenen eserleri arasında şiirler(Divan) söylentileri (Rirvayat);Özdeyiş ve Simgeler(Tavasin),Akbarü'l
(Hallac'ın Haberleri) gibi parçaları kalmış söz ve düşünce ürünleri vardır.
Mutasavvıf,şair (Fars/tur 857-Bağdat 922)Arap mı İranlı'mı olduğu ,ailesinin İslam’dan önceki Zerdüştlüğü ,yaşam özellikleri,öğrenimi ve eğitimi gençlik yıllarındaki yalnızlık döneminin nedenleri konusunda kesin hiçbir şey bilinmediği gibi,onun için söylenip yazılanların hepsi bir iki küçük yazılı kaynağın yinelenmesinden oluşur.Birleşilen bir iki nokta Tustari'nin (818–896) açık etkisiyle tasavvuf felsefesine yöneldiği ,bu alandaki yorum aşırılıkları yüzünden ölümle cezalandırıldığıdır.İnsanın ruh cevheri açısından Tanrı ile özdeşleşebilen değerini "Ene'l Hak "(Ben Tanrıyım) savıyla eş değerde sayılan şeriat görüşü,kaç çeşit cezayı az gören öç alıcı bir öldürmeyle bu felsefe ışığını söndürmüştür.(Maliki kadısı Ebu Ömer Hammadi'nin fetvası,Halife Mutedir'in buyruğu) Mezhep çatışmaları ve ilk tarikatların ayrılışıyla dolu geçiş döneminde Hallacın yazgısı özce önem taşır ve adı bütün tekke insanlarınca kutsanıp ululanır. Alıcıları,nefsi öldürme aşamalarının örneği sayılarak,yaşam çizgisi İnsan-ı kamile ulaşan yol ve yön bilinerek varlığın birliğini (Vahdet-i Vücut) doğru sayan görüşler Hallac'ın sözlerini bu anlamda yorumlayarak onu bir kurban sayarlar.İzleyicileri bu görüşten yola çıkarak Halaciye adıyla bir tarikat kurdular.Hepsi yüzyıllarca sonra derlenen eserleri arasında şiirler(Divan) söylentileri (Rirvayat);Özdeyiş ve Simgeler(Tavasin),Akbarü'l
(Hallac'ın Haberleri) gibi parçaları kalmış söz ve düşünce ürünleri vardır.
Yorumlar
Yorum Gönder