DOSTOYEVSKİ

            DOSTOYEVSKİ

         

 (Fyodor Mihailoviç).Rus romancı ;(Moskova 1821-Petersburg 1881) bir doktorun oğlu olmasına karşın bir  hastehane lojmanında alkolik bir baba ve hasta bir anne arasında büyüdü ve annesinin ölümü üzerine katı disiplinli Petersburg Mühendislik Okulu'na gönderildi belki de yaşadığı olaylar sonucu sinirli aşırı  duyarlı yaratılışlı biri olarak günlerini kitap okumak bir köşeye çekilip düşünmek ya da kardeşiyle bir köşeye çekilip söyleşerek kendi dert ve sıkıntılarından buhranlarından kurtulmaya çalıştı.Babasının 1839 da ani den ölümü (Kuşkulu bir ölümdür) burada öğrendi.Babasının ölümünü istediği düşüncesi yakasını hiç bırakmadı ve onu bunalıma sürükledi.Hayatını anlatan yazarlara göre ilk sara nöbeti bu buhranın sonucudur.Psikologlar ise Dostoyevski'nin hastalığının sinirsel olduğunu açıkladılar.Dehasıyla hastalığı arasında doğrudan bir bağlantı kurdular.

        Dostoyevski zayıf sinirli duygusal bir anda coşkudan çökkünlüğe geçen bir kimseydi.Gogol etkilerini taşıyan ve olumlu eleştiriler alan ilk romanının ardından kazandığı coşku daha sonra eleştirel eserleri ile aynı çevrelerin alaylarına maruz kalınca ruhsal çöküntüye düştü.Üzüntüden hasta oldu.Kendisine dengesizliğe kadar sürükleyen ardından çift ruh hali  gibi davranışları onun  eserlerinde  işlediği konulardan dır.

        Dostoyevski yazmayı sürdürdü.1848 de Beyaz Geceler ile bir yufka yürekliyi yayımladı bu eserlerinin beğenilmemesi onu gururunu incitti.Petraşevskiy 'in çevresinde toplanan isyancılara katılması sonucunda onlarla beraber tutuklanarak ölüm cezasına çarptırılmasına neden oldu.İdamına bir kaç dakika kala affedildiği bildirildi.Cezası hafifletilerek Sibirya’da dört yıl kürek cezasına çarptırıldı.Burada yaşadığı zor şartlar onunu insanın sertliğinin içindeki  yumuşaklığını "sert kabuğun içindeki altın"ı keşfetmesini sağladı.

        Cezasının ardından Semipalatinsk'te zorunlu ikamete tabi tutuldu.Yoksul ve verimli genç dul Marya Dmitriyevna  İsayeva'ya acıyarak evlendi.1859 da Petersburg a dönmesine izin verildi. Ezilenler (1861) ve Ölüler evinden anılar (1862) eserleriyle yazarı olarak yeniden kendini kabul ettirmesini sağladı.

        Kardeşi ile kurduğu dergide Slavcı düşüncelerini savunduğu düşünce yazılarını yayımladı.

        Büyük metafizik romanlarının ilki ve tüm eserlerinin anahtarı olan Yeraltından notlar 1864 te yayımlandı.Suç ve Ceza,Ecinniler,Kumarbaz adlı eserleri ardından geldi.Alacaklıları tarafından sıkıştırılması nedeniyle daha eserlerini bitirmeden satmak zorunda kaldı.Karısının ölümü üzerine yeni evliliği onun para peşinde koşması hırsını hiçbir zaman engellemedi.Kumar tutkusu onu ülkesinden çıkıp Avrupa kumarhanelerine kadar taşıdı.Bu arada doğan ve ölen kızı onun deliliğin sınırına getirdi.Delikanlı,bir yazarın günlüğü,Kramozof kardeşler adlı eserleri yayımlandı.

        Düşünce ve sanat deneyimini sürekli olarak artırdı.Bakış açısı değişmekle birlikte yapıtları mutlakın hep aynı coşkulu ve acı veren arayışı içindedir.