DANTE ALİGHİERİ

DANTE ALİGHİERİ

        

  İtalyan yazarı. (Floransa1265-Ravenna 1321) Eski Welfe geleneğini sürdüren ailesi,iktisadi bakımdan Floransa'nın küçük soyluluğuna bağlıydı. İlköğrenimi hakkında fazla bilgi yoktur.1287 de Bologna Üniversitesi’ne devam etmiş olması mümkündür.İki önemli olay gençliğine damgasını vurmuştur.Bunlardan biri kendi kuşağının ünlü şairleriyle geliştirdiği ilişki sonucu "yeni tatlı üslup" adlı öncü şiir akımını kurması,diğeride "Yeni yaşam" İlahi Komedya'ya kadar tüm yapıtlarında Beatric adında yücelttiği kadına âşık olmasıdır.Gerçek bir şövalye olmayı düşlemiş ve bu amaçla da çeşitli savaşlara katılmıştır.Beatrice 'nin ölümünden sonra kendini felsefeye verdi.

            1295 ten sonra Floransa'nın siyasal yaşamında etkin bir rol oynadı.Kamu görevi alabilmenin zorunlu şartı olduğu için kentteki hekimler ve eczacılar loncasına kaydoldu.1300 de komünün en yüksek yönetim organı olan Priore kuruluna seçildi.Elçi sıfatıyla Roma'da Papa’nın yanında  bulunduğu sürede Papa'nın müttefiki Charles de Valois Floransa'ya girdi.Şiddet kullanarak iktidarı ele geçirdi.siyahların sürgünde olan önderlerini geri çağırdı.Zimmetine para geçirmekle haksız yere suçlanan Dante her türlü idari ve mülki görevden yaşam boyu men edilerek sürgün cezasına çarptırıldı.Her genel af ilanında geri dönmesi için öne sürülen koşulları reddeden Dante bir daha Floransa’ya dönememiştir.La Lastra'da bozguna uğrayan Beyazların kesin yenilgilisinden sonra(1304) Venezia,Bologna ve Lucca'da göçebe bir yaşam sürdü.Bazı yorumcular Cehennemin ilk şarkılarını burada yazdığını (1306–1308) ileri sürseler de bunun asıl bir siyasi olayın ardından yazıldığını ve burada Luxemburglu Heinrich Vll nin imparator seçildikten sonra başarısızlığa uğrayarak ölmesidir.Oysa Dante İtalya'nın,Floransa'nın ve tüm insanlığın ahlaki ve siyasi kalkınmasını bu imparatorun başaracağına inanmıştı.Fakat imparatorun ölümü Dante'nin büyük düşünü öldürdüğü gibi onun kendini şiire vermesine yol açmıştır.O tarihte Verona'da Cagrande Della Scala'nın himayesinde yaşıyordu.Daha sonra hangi tarihte Guido Novello da Palenta'nın Ravenna'da ki sarayına geçtiği biliniyor.Elçilik göreviyle gittiği Venedik'ten döndükten bir süre sonra 14 Eylül 1321 de bu kentte ölmüştür.

            Dante daha sonra Vita nuova da derlenecek olan parçalar dışında gençliğinde otuza yakın parçayı içeren Rime'yi yazdı.Beatrice'nin ölümünü izleyen bunalım yıllarında ise üç yöne açılan bir şiir etkinliği getirdi.Dante alegorik ve doktrinci Rime ile (1293 ten başlayarak) güzellik ile doğruluğun uyumlu bileşimini oluşturan "donna gentile" mitini yüceltti.Forese Donati ile atışmasında (1293–1296) komik üslubun Orta Çağ'a özgü  tekniklerine yenilik getirdi.Dante'nin acılarını ve düş kırıklıklarını yansıtan son Rime'si ise sürgünlük döneminin ilk  yıllarında yazılmıştır.Halk dilinde kaleme aldığı ve ancak ilk dört kitabını tamamlayabildiği  Şölen adlı yapıtında (1304–1307) felsefi spekülasyonu temel alan ve siyasal eylem ve yapıları yenileştirmeyi amaçlayan laik ,modern bir kültür kurmak ister.

            Dante'nin yapıtları sanatçılara sürekli ilham kaynağı olmuş.Botticelli ,baldini tarafından gravürü yapılan resimler çizdi.Nardo di Cione Strozzi Capellasını Cehennemden ve cennetten sahneler de süsledi.Gustave Dore İlahi Komedya'nın tümünü resimledi.Birçok XlX yy sanatçısı da yapıtın birçok sahnelerini konu olarak aldılar.

            Dante ayrıca Füssli ve Blake'nin bnazı hayallerini ve Rodin'in ateşli tasarımlarına da eşin kaynağı oldu. Belçika’lı simgeci ressam Jean Delville ise Dante, Lethe’nin sularından içerken adlı bir tablo yaptı. Çağdaş Dante resimleyicileri arasında, amos Nattini, Salvador Dali ve Renato Guttuso'yu görebiliriz.