SELİM 1 (Yavuz Sultan Selim)

SELİM 1 (Yavuz Sultan Selim)

Dokuzuncu Osmanlı Padişahı,İlk Osmanlı Halifesi (Amasya 1466- Sırt Çorlu 1520) Fatih Sultan Mehmet Han'ın torunu, Babası ll.Bayezit annesi ise Dulkadirli  Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı Ayşe Hatun'dur.ll.Beyazıt’ın Amasya Sancak Beyliği döneminde doğmuş olup sancak beyliğini Trabzon'da geçirmiştir.

Kardeşleriyle birlikte Babası Bayezid ll sağ iken saltanat mücadelesi veren selim l, Trabzon sancak beyliğinde bulundu.Babasının tahttan ayrılacağını anlayınca Rumeli'ye geldi.Babasının kuvvetleri tarafından yenilince Kırım'a döndü.1512 nin mart ayında  sert ve hırçın huylu Selim'i çok tutan yeniçeriler onu İstanbul'a çağırdılar ve Padişah olarak tahta çıkardılar.

Kendisine biat eden kardeşi Şehzade Korkut'u yeniden Manisa Sancak beyliğine atayan Yavuz Sultan Selim ,Ardından Anadolu'da Padişahlığını ilan etmiş olan ağabeyi Şehzade Ahmet'in üzerine yürüdü.Malatya tarafına kaçan Şehzade Ahmet'in bıraktığı Amasya'yı ele geçirerek Davut Paşazade Mustafa Bey'i buranın sancak Beyliğine atadı.Sadrazam koca Mustafa Paşa'nın önerisiyle kışı geçirmek için Bursa 'ya çekilen Yavuz, Ahmet'in bir baskınla Amasya'yı tekrar ele geçirdiğini  , sancak Beyi Mustafa Bey'in de ona katıldığını  ve Koca Mustafa Paşa'nın bu düzende parmağı olduğunu öğrenince Sadrazamı idam ettirerek yerine Hersekzade Ahmet Paşa'yı sadrazam adadı.Anadolu’yu istila eden büyük amcaları Ahmet'ten korkup kendisine sığınan 7–21 yaş arası beş yeğenin de acımasızca öldürttü.Manisa sancak Beyi Şehzade Korkut'u da Bura da boğdurttu.Sona karşısında ağabeyi Ahmet ve oğullarından başka kimse kalmadığını gördü. Kendi devlet adamlarına yazdırıp padişahlığa kışkırttığı ve padişahlığa özendirdiği Şehzade Ahmet sonunda 30.000 kişilik bir orduyla Bursa üzerine yürüdü.Tuzağına düşürdüğü şehzadeyi Yenişehir’de yenerek (1513) tutsak alan Yavuz onu da hemen idam ettirdi.Ahmet'in büyük oğlu Osman bu savaşta ölürken geriye kalan 5 oğlundan 3 ü İran'a ikisi de Mısır'a sığındı.İran Şah'ından şehzadeleri isteyen padişah ret cevabı alınca sefer için gerekli pahane ileri sürülmüş oldu.      Saltanatın ilk yıllarında tahtını sağlamlaştırmak için uğraş verdi.Oğlu Süleyman dışındaki tüm erkekleri öldürttü.İçte sorunları; çözümleyince Anadolu'da devletin geleceği için tehlikeli gördüğü mezhep kavgalarının üzerine yürüdü.Bu kavgaları körüklediğine inandığı Şah İsmail'in üzerine yürüdü.

Çaldıran Ovası'nda 1514 te buzguna uğrayan Şah İsmail kaçtı.Bütün hazinesi ve haremi Osmalılar'ın eline geçti.Yavuz sultan Selim Tebriz'e geldi.Çaldıran savaşı sonunda Maraş,Musul ve Elbistan Osmalılar’ın eline geçti.
Yiğitliği ve yürekliliğinden ötürü kendisine Yavuz sıfatı yakıştırılan Sultan Selim 1516 da Memluklar üzerine sefere çıktı.

Mercidabık ve Ridaniye savaşlarında Memlük ordularını bozguna uğratınca Şam,Hama,Humus'u ele geçirdi.Arkasından Kudüs ve Gazze alındı.Kısa zamanda Suriye,Filisitin,Lübnan Osmanlı İmparatorluğunun birer vilayeti haline getirildi.

Kazandığı zaferlerden sonra Mısır seferi hazırlıklarına başlayan Yavuz Sultan Selim Sina Çölü'nü aşarak Kahire yakınlarında Ridaniye'de Mısır Sultanı Tomambay ile karşılaştı.Mukattam Dağı'nın çevresini dolaşarak ,Memlük ordusunu şaşırtan Yavuz 1517 başlarında Tomambay'ı yenilgiye uğrattı.Ardından Kahire sokaklarında kanlı çarpışmalar oldu.Memlük ordusu kesin yenilip Tomambay esir alındıktan sonra idam edildi,Mısır tamamen Osmanlı hakimiyetine girdi.Bir ay kadar kaldığı Mısır'da Mekke Şerifi'nin gönderdiği Mekke ve Medine'nin anahtarlarını kabul etti.Buradaki kutsal emanetleri de aldı.Şam'a geldiğinde buradan Mekke'ye değerli armağanlar gönderdi.Hadimü'l Harameynü'ş-Şerifeyn sanını aldı.Mısır'ın Osmanlı devletine bağlanması sonucu Kıbrıs'ın vergileri de Venediklilerce Osmanlı devletine verilmeye başlandı.Mısır'dan ayrılarak İstanbul'a geldi gelirken halife el mütevekkil Alallah'ı da İstanbul'a getirdi daha sonra Ayasofya camiinde yapılan bir törenle Osmanlı Padişahları Halifelik unvanını aldı.Artık Osmanlı Padişahları tüm Müslümanların halifesi oldu.Halifeliğin Osmalılar’ın eline geçmesi ile birlikte İslam ülkelerinin liderliği de Osmalılar’ın eline geçmiş oldu.

Mısır seferinden sonra ticari konulara ağırlık verdiği gibi donanmanında güçlendirilmesi için uğraştı.Yeni sefer hazırlıklarına başladı.Edirne'ye hareket etti.Yolda hastalandı 21 Eylül 1520 de Çorlu'da öldü.

Gerçek bir savaşçı olduğu için kısa süren saltanatında at üstünde düşmana kılıç sallamaktan bayındırlık işleriyle uğraşmaya pek zaman ayıramadı.Bilginlere,şairlere değer verir tarih tasavvuf konularıyla ilgilenirdi.Şam'da Muhidin-i Arabi için Türbe,cami,imaret,Konya'da Mevlana dergahına su tesisi yaptırmasında bu ilginin payı vardır.Kemalpaşazade,Ali Cemali gibi bilginler yakın çevresinde bulunuyordu.Farsça'yı çok iyi biliyordu.Bu dilde yazılmış divanı vardır.Selimi mahlasıyla Türkçe Gazel ve musammatları , Mahremi'nin bir Gazeline tahmisi günümüze ulaşmıştır.İstanbul'da Sultan Selim Camisi'nin yanındaki türbesinde gömülüdür.

Yavuz Sultan Selim sert yaratılışlı,cesur ve bilgili padişahtı.Şiirlerini Farsça yazdı.sekiz yıl süren saltanatı sırasında iki büyük sefer ve geniş toprakları Osmanlı ülkesine katmış bir padişah olarak hayır işleri ile fazla ilgilenemedi.